Transities op de arbeidsmarkt en dynamiek van loopbanen
Als men het vandaag heeft over een arbeidsmarkt in beweging, gaat het vaak over een deelaspect, zoals de uitzendsector, de starters of de flexwerkers. Dit rapport becijfert en analyseert, voor het eerst voor onze arbeidsmarkt, alle bewegingen op het niveau van de werknemers die jaarlijks in dienst treden bij een onderneming. In plaats van een kortlopend (bv. jaar-op-jaar) perspectief, wordt de loopbaan over een ruimere periode gemeten en worden de determinanten ervan geanalyseerd.
Het eerste hoofdstuk voorziet een beschrijvende analyse van de aanwervingen, met aandacht voor de in deze context nog weinig verkende variabelen voor (initiële) opleiding, nationaliteit, origine en socio-economische positie: Uit welke positie worden werknemers aangeworven? Wat is de verhouding van de opleidingsniveaus bij aanwervingen, van nationaliteiten, … Met deze focus op de aanwervingen wordt het best de arbeidsvraag gecapteerd en krijgen we een goed beeld van de (laatst) aangeworven profielen op de arbeidsmarkt.
Het tweede hoofdstuk richt zich vervolgens op de duur van de aanwerving: hoe lang blijft een werknemer na zijn/haar aanwerving in de onderneming en wat zijn de determinanten van een korte jobduur? Hiermee wensen we de bestaande cijfers over jobanciënniteit in de door Eurostat en Statbel gecoördineerde enquête naar de arbeidskrachten (EAK) aan te vullen: we beschouwen niet louter de volledige duur van een loopbaan, wel gaan we na hoe lang iemand in een sector aanwezig blijft na een aanwerving, en naar welke sector deze persoon vervolgens trekt, of welke positie hij/zij bekleedt.
Het derde en vierde hoofdstuk diepen het luik over loopbaantransities verder uit. Hoofdstuk drie biedt een beschrijvende verkenning. Voor deze werknemers die aangeworven zijn gaan we één kwartaal na de instroom na wat hun positie is: werkend, werkzoekend of niet beroepsactief, dit steeds naar opleidingsniveau en sector van tewerkstelling. Vervolgens beschouwen we de transities die zijn opgetreden drie jaar na de aanwerving: Hebben werknemers die na 1 kwartaal nog steeds werkend waren meer kans om na drie jaar ook werkend te zijn? Hoeveel werknemers stromen opnieuw uit werkloosheid naar een nieuwe job?
In hoofdstuk 4 volgt een meer gedetailleerde analyse van de verschillende transities. Alle mogelijke arbeidsmarktposities na instroom en uitstroom worden voor verschillende profielen in een logistische regressie geschat (naar opleidingsniveau, positie voor instroom, nationaliteit en origine), controlerend voor onder meer leeftijd, geslacht, sector van tewerkstelling, arbeids-regime, …
Dit rapport kwam tot stand in het kader van de VIONA-Leerstoel Arbeidsmarktdynamiek van het Departement Werk en Sociale Economie van de Vlaamse overheid. Het stoelt op een rijke longitudinale RSZ-KSZ-dataset waarover hier voor het eerst wordt gerapporteerd. De steekproef omvat loopbaangegevens van 750 000 werknemers over de periode 1996-2015. Wij danken de RSZ en de KSZ voor de vlotte samenwerking bij het tot stand brengen van de dataset.
