Totale tewerkstelling en arbeidsmarktdynamiek in de groot- en detailhandel

Op maandag 11 mei 2020 gaan alle winkels en handelszaken weer open. De groot- en detailhandel (voeding en niet-voeding samen) is met 12,4 % van alle loontrekkenden de grootste private sector van het land. Met de volledige opening van de groot- en detailhandel gaat een volume gepaard van 501 194 werknemers, gespreid over 57 244 werkgevers. 

In maart 2020 was 20 procent van alle werknemers in de groot- en kleinhandel in het stelsel van tijdelijke werkloosheid. Niet minder dan 24 % werkt in een onderneming van minder dan 10 werknemers. De niet-voeding vertegenwoordigt 69% van alle werknemers.

Zoals de bovenste lijn in de figuur weergeeft, kende de tewerkstelling in de groot- en detailhandel de voorbije jaren een gestage groei, zonder grote schokken. Onder de oppervlakte kent de sector jaar na jaar een grote turbulentie van jobcreatie en –destructie (blauwe balken boven en onder de nullijn in de figuur). Deeltijdwerk scoort hoog in de sector, evenals studentenarbeid.

In vergelijking met andere sectoren gaat het om een laagdrempelige sector. Van alle aanwervingen is 53 % middengeschoold of laaggeschoold; 27 % is jonger dan 25 jaar. Uitzendjobs spelen een relatief belangrijke rol als aanwervingskanaal bij de overgang vanuit een andere job. Het aandeel startende werkgevers ligt met 9 % van alle ondernemingen hoger dan gemiddeld.

De voorgaande recessie werkte meerdere jaren in op de arbeidsmarkt, tussen 2009 en 2013. We merken de twee dips in de tewerkstelling. Het herstel dat erop volgde, met meer jobcreatie en minder jobdestructie, kwam sneller op gang in 2009 dan in 2013. Zo duurde het na 2013 twee jaar vooraleer de groot- en detailhandel opnieuw een beperkte netto tewerkstellingsgroei liet optekenen. 

Toch verliep dit herstel in vergelijking met andere sectoren relatief snel. De hoge dynamiek (van jobcreatie en –destructie en startende en stoppende werkgevers) is hier alvast één element in dit herstel. Dat is hoopgevend, ook al valt over het verloop van het aantal jobs in de huidige recessie nog niets met zekerheid te zeggen. 

De komende maanden zullen duidelijk maken hoe snel het herstel van de tewerkstelling op gang komt. Dat hangt af van vele factoren, zoals de internationale context en het herstel in andere bedrijven, waaronder bedrijven die op 4 mei weer open mochten. En niet in het minst van het tempo en de manier waarop de beperkende maatregelen van de lockdown zullen worden opgeheven. 

Contact

• Professor Ludo Struyven, Tine Vandekerkhove, dr. Tim Goesaert, Onderzoeksgroep Onderwijs en Arbeidsmarkt (HIVA - KU Leuven)
• e-mail: ludo.struyven@kuleuven.be 
•  tel: 016 32 33 41, gsm: 0485 16 08 86

Meer nieuwe cijfers, trends en duiding op www.dynamstat.be

Met dank aan RSZ, RVA, Comeos