Arbeidsmarktdynamiek naar ongekende hoogte

In de zomer van 2021 en zeker tijdens het tweede kwartaal van 2022 was het ergste van de corona­crisis in België voorbij. Wel brak in februari 2022 het conflict in Oekraïne uit, dat mede de oorzaak was van de stijgende energieprijzen. Deze laatste gebeurtenis blijkt nog geen al te grote impact te hebben op de arbeidsmarktdynamieken van 2021-2022: de instroom stijgt met 14,7% ten opzichte van voorgaande periode (2020-2021) en ligt met 838 397 aanwer­vingen nog nooit zo hoog. De netto-evolutie is ook sterk positief tijdens deze periode: er komen netto 92 358 meer jobs bij in vergelijking met 2020-2021. De uitstroom van werknemers kent voor het eerst sinds het uitbreken van de coronapandemie een sterke toename van 17%. In 2020-2021 verlieten 637 803 werknemers hun job, in 2021-2022 stijgt dit tot 746 039. De drie gewesten volgen deze trend. In elk van de drie gewesten bereiken de aanwervingen in 2021-2022 het hoogste niveau sinds 2014-2015 (het begin van onze metingen). De toename van de instroom is het sterkste in het Brussels Gewest (+24,3%), gevolgd door het Vlaams Gewest (+13,2%) en het Waals Gewest (+12,9%). Ook de uitstroom kent in elk van de drie gewesten een sterke toename in 2021-2022 (+23% in het Brussels Gewest, +15% in het Vlaams Gewest en +19% in het Waals Gewest).

Deze globale cijfers verbergen vaak grote sectorale verschillen. In 2020-2021 steeg het aantal aanwervingen reeds in zo goed als alle sectoren. Deze stijging zet zich voort in 2021-2022: in elke sector worden er meer mensen aangeworven en de instroom ligt voor elke sector dan ook sterk boven het pre-coronaniveau van 2018-2019 (uitgezonderd de financiële sector). In de horeca zien we de sterkste stijging; er worden zo’n 52% of 23 186 meer personen aangeworven in 2021-2022. Wat betreft de uitstroom volgen eveneens zo goed als alle sectoren het algemene beeld. In 2020-2021 verlieten minder werknemers hun bedrijf (i.e. een daling van de uitstroom). Eén jaar later, in 2021-2022, zien we een toename van het aantal exits in alle sectoren en wordt het pre-coronaniveau in alle sectoren bereikt, uitgezonderd de horeca (nog 6% te laag).

De turbulentie in in- en uitstroombewegingen op de arbeidsmarkt treft niet alle werknemers in gelijke mate. In de voorgaande periode 2020-2021 vonden alle jongeren tot 30 jaar een sterk uitgesproken verbe­terde aansluiting met de arbeidsmarkt: de intredegraad herstelde sterk tijdens deze periode, na een grote dip in 2019-2020 bij het uitbreken van de coronacrisis. In de meest recente periode 2021-2022 blijven de 15-21-jarigen goed hun weg vinden naar de arbeidsmarkt; de intredegraad voor deze leef­tijdsgroep stijgt namelijk verder en heeft met 34% nog nooit zo hoog gelegen. De intredegraad van 22-24-jarigen en de 25-29-jarigen kent echter een daling in 2021-2022. Wanneer we dit beeld per sector bekijken, zien we bovendien dat alle leeftijdsgroepen goed hun weg vinden naar een job in de horeca (de intredegraad stijgt verder binnen deze sector in 2021-2022), terwijl dit voor de administra­tieve en ondersteunende diensten (waaronder de uitzend) niet het geval is (de intredegraad daalt in 2021-2022 voor elk van de drie leeftijdsgroepen).

Werknemers veranderen in 2021-2022 meer dan ooit van de ene naar de andere job, iets wat blijkt uit de evolutie van de werk-naar-werk transities. In 2020-2021 kent de instroom vanuit werk (i.e. job-naar-job transitie) geen herstel ten opzichte van voorgaande periode 2019-2020, toen de instroom vanuit werk sterk was teruggevallen ten gevolge van de coronapandemie. In 2021-2022 stijgt de instroom vanuit werk (i.e. job-naar-job transitie) wel sterk, met 24%, en bereikt met 375 202 job-naar-job transities het hoogste niveau sinds 2014-2015. De instroom vanuit niet-werk - die in 2020-2021 reeds een sterk herstel kende (+16%) - kent in 2021-2022 een verdere stijging van 8,4%. Hiermee bereikt ook de instroom vanuit niet-werk het hoogste niveau sinds 2014-2015.